Hoewel hij zei weinig fiducie te hebben in de biografie, besefte Willem Frederik Hermans heel goed dat ook zijn eigen leven onderwerp zou worden van studie. Mede daarom legde hij een immens archief aan, waarin hij alles bewaarde over wat hij schreef, las, zag en meemaakte.
Biograaf Willem Otterspeer heeft zich op meticuleuze wijze door dat archief heen gewerkt teneinde het leven van een van onze grootste romanschrijvers te reconstrueren. In dit eerste deel voert Otterspeer zijn lezers langs de belangrijkste episoden uit de eerste helft van Hermans leven: zijn vroege jeugd, zijn schooltijd, de oorlog, de eerste schreden in de literatuur, zijn liefdesleven, zijn reizen naar Canada, Spanje en Parijs. Behalve een nauwgezette voorstelling van een leven, biedt De mislukkingskunstenaar ook een nieuwe en belangwekkende visie op deze schrijver. Een schrijver die gevangen zat in zijn eigen ambitie om `alles tot stand te brengen. Een schrijver die gedoemd was onder die ambitie te bezwijken. Een schrijver, voor wie de mislukking het belangrijkste motief van zijn leven en werken werd.